Podstawowe cele i założenia polityki budżetowej

Podstawą gospodarki finansowej gminy jest roczny plan finansowy, zwany budżetem. Przygotowanie i opracowanie projektu odbywa się zgodnie z następującymi przepisami gminnymi:

kierunkami rozwoju społeczno - gospodarczego Miasta Szczecina w okresie 1999 - 2002 (Uchwała Rady Miasta Nr VI/58/99 z dnia 23 lutego 1999 r.),
kierunkowymi założeniami polityki budżetowej Miasta na rok 2000 ( Uchwała Rady Miasta Nr XII/432/99 z dnia 30 lipca 1999 r.),
założeniami polityki budżetowej Miasta na 2000 rok (Uchwała Rady Miasta Nr XIII/448/99 z dnia 27 września 1999 r.)

Procedura tworzenia i uchwalania budżetu składa się z pięciu etapów prac, które są realizowane w następujących terminach:

określenie kierunkowych założeń polityki budżetowej Miasta do 31 maja
tworzenie ram budżetowych do 30 czerwca
określenie wytycznych polityki budżetowej do 31 lipca
tworzenie projektu budżetu do 15 listopada
uchwalanie budżetu do 31 grudnia.

Oprócz uchwał przy opracowywaniu projektu zastosowanie mają inne wewnętrzne dokumenty, np. analiza zdolności kredytowej Miasta Szczecina, informacje z Systemu Monitoringu i Prognozowania Budżetowego oraz wieloletni program inwestycyjny na lata 2000-2003 (uchwała Nr XXV/662/2000 Rady Miasta z dnia 29 maja 2000 r.). Na ich podstawie założono poziom nakładów inwestycyjnych w roku 2001 w kwocie 180.826 tys. zł, która strukturalnie stanowi w budżecie 20,6 % wydatków ogółem. W stosunku do wykonania w roku 2000 jest to spadek o prawie 10%.

W myśl założeń do konstruowania budżetu wydatki na sferę społeczną winny być utrzymane na poziomie wykonania 2000 r. z uwzględnieniem przewidywanej inflacji. W gospodarce mieszkaniowej istotnym elementem winno być pozyskiwanie środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego na budownictwo mieszkaniowe czynszowe oraz realizowanie programów dotyczących remontów lokali mieszkalnych i budynków. W budżecie należy również uwzględnić środki na budowę przeprawy promowej przez Regalicę oraz drogę 13. Dodatkowo zaistniała konieczność uwzględnienia w wydatkach bieżących istotnego kierunku wydatkowania, a mianowicie obsługi deficytu.

Projekt budżetu przedkłada się do 15 listopada Radzie Miasta i Regionalnej Izbie Obrachunkowej celem zaopiniowania. Budżet w formie uchwały, zgodnie z procedurą opracowywania i uchwalania budżetu, Rada Miasta przyjmuje do 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy, nie później jednak niż do 31 marca roku budżetowego. Budżet na 2001 r. uchwalono 26 marca.

Uchwalony budżet publikowany jest w formie opracowania pt. "Budżet Miasta Szczecina na ... r. " składającego się z:

części obowiązującej - uchwały z załącznikami
części objaśniającej - liczbowej - struktury dochodów i wydatków, porównania z wykonaniem
części objaśniającej - opisowej - opisu dochodów, wydatków, zadań zleconych i wydatków majątkowych
części objaśniającej - szczegółowych projektów planów finansowych zakładów budżetowych, środków specjalnych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i instytucji kultury
materiałów uzupełniających - wykonanie budżetu Miasta za ostatnie 5 lat

Dodatkowo publikuje się wysokonakładową broszurę informacyjną dla mieszkańców Szczecina, która w przystępnej i atrakcyjnej formie przedstawia ˇródła dochodów budżetowych i kierunki ich wydatkowania. Miasto Szczecin jako pierwsze w Polsce od 1998 r. publikuje dane dotyczące finansów Miasta ( w tym: aktualny budżet, jego wykonanie, informację o stanie mienia komunalnego) na stronie internetowej pod adresem: http://www.szczecin.pl/

Zgodnie z art. 135 i 136 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych wynika obowiązek przedstawiania przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego radzie gminy informacji o przebiegu wykonania budżetu. Informacja ta wg ustawy winna obejmować okres półroczny i roczny.

Oprócz powyższych - Zarząd Miasta sporządza co miesiąc szczegółowe informacje dla Rady Miasta o wykonaniu budżetu za aktualny okres sprawozdawczy, w których poza załącznikami odpowiadającymi formą załącznikom do uchwały budżetowej, zamieszcza się część opisową komentującą realizację budżetu.

W Tab. nr 18 zamieszczono syntetyczne ujęcie wykonania dochodów i wydatków budżetu Miasta za okres od 01.01.2001 r. do 30.06.2001r.

Wykonanie budżetu ogółem Miasta Szczecina za sześć miesięcy (styczeń - czerwiec) 2000 roku, na tle wskaˇnika upływu czasu wynoszącego 50,0% przedstawia się następująco:

Dochody Miasta Szczecina wykonano w wysokości 441.651.639 zł,
tj. 51,1% planu rocznego,

z tego:

- dochody własne 391.695.741 zł,
tj. 50,6% planu rocznego,

- dotacje celowe 49.909.698 zł,
tj. 55,5% planu rocznego,

- dotacje celowe na zadania realizowane na mocy porozumień między j.s.t. 46.200 zł,
tj. 78,3% planu rocznego.
Wydatki ogółem Miasta Szczecina wykonano w wysokości 456.915.701 zł,
tj. 47,7% planu rocznego,

z tego:

- zadania własne 405.970.618 zł,
tj. 46,8% planu rocznego,

- zadania zlecone 50.914.783 zł,
tj. 56,6% planu rocznego,

- dotacje celowe na zadania realizowane na mocy porozumień między j.s.t. 30.300 zł,
tj. 51,4% planu rocznego.

Budżet Miasta na 30. czerwca zamknął się deficytem w wysokości 15.264.062 zł, z tego w zakresie zadań gminy nadwyżką: 21.135.928 zł, natomiast w zakresie zadań powiatu deficytem: 36.399.990 zł.

Dla porównania przedstawiono poniżej zestawienie informacji o wykonaniu budżetów dużych aglomeracji miejskich za I półrocze 2001 r. wraz z wykonaniem planowanych deficytów.

Tab. Nr 19 BUDŻETY NAJWIĘKSZYCH MIAST WG STANU NA 30.06.2001 R. (w tys. zł)

*budżet m. st. Warszawy nie obejmuje budżetów jedenastu gmin warszawskich
Źródło: A. Myczkowska "Zadłużenie będzie rosło", Rzeczpospolita 22 sierpnia 2001 r.