Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Szczecina

Gospodarka morska

Gospodarka morska, jako jedna z wiodących funkcji miasta, wymaga tworzenia nowych warunków do dalszego jej rozwoju. Port handlowy w Szczecinie, aby stać się portem konkurencyjnym i świadczyć usługi portowe o najwyższym poziomie, odpowiadającym standardom europejskim i światowym, wymaga restrukturyzacji i modernizacji układów funkcjonalno-przestrzennych oraz zmian organizacyjnych i prawnych. Zachowa on walor portu morsko-rzecznego i będzie odgrywać rolę portu uniwersalnego drobnicowo-masowego (a nie jak dotąd masowo-drobnicowego z przewagą drobnicy konwencjonalnej i supremacją węgla w eksporcie). Kierunki przekształceń funkcjonalno-przestrzennych powinny zmierzać do zmian polegających na wprowadzaniu potencjału przeładunkowo-składowego, likwidującego luki technologiczne w obsłudze ładunków, głównie drobnicowych, budowie nowoczesnego potencjału przeładunkowego dla drobnicy w kontenerach i uniwersalizacji nabrzeży masowych. Oprócz tradycyjnych usług świadczonych przez port (przeładunek, składowanie, usługi nawigacyjne), należy rozwinąć usługi dystrybucyjno-logistyczne, obejmujące szeroki asortyment usług manipulacyjno-uszlachetniających, na które pojawia się popyt, a ich świadczenie jest szczególnie opłacalne. Rozwój tych usług portowych będzie wymagać budowy wyspecjalizowanych terminali dla różnych ładunków (np. owoce południowe, artykuły rolno-spożywcze, oleje). Port będzie współpracować z Zachodniopomorskim Centrum Logistycznym Transportu zlokalizowanym poza terenami portowymi.

Istniejące struktury funkcjonalno-przestrzenne portu i przemysłu przyportowego, w dużej mierze zdekapitalizowane, muszą ulec restrukturyzacji i przekształceniom. W części terenu Łasztowni, w której znajduje się portowy obszar wolnocłowy, przewiduje się rozszerzenie terenu WOC oraz jego oferty usługowej (np. giełdy towarowe). Na półwyspie Ewa zakłada się dalszą modernizację terenów z przeznaczeniem na przeładunek i składowanie drobnicy konwencjonalnej i w kontenerach (rejon nabrzeża Czeskiego i Słowackiego), modernizację kompleksu zbożowego wraz z elewatorem zbożowym "Ewa" oraz terenów przy ul. Hryniewieckiego, Kujota, nabrzeży położonych w rejonie kanału Wałbrzyskiego.

Restrukturyzacji, a w niektórych przypadkach konwersji nabrzeży, wymaga układ funkcjonalno-przestrzenny terenów basenu Kaszubskiego (obecnie rejon przeładunków masowych), głównie wzdłuż nabrzeży: Rybnickiego, Wałbrzyskiego, Gliwickiego, Bytomskiego, Chorzowskiego. Przekształceniom powinien ulec teren położony wzdłuż ul. Gdańskiej, Basenowej do Górnośląskiej. Przewiduje się w tym rejonie portu rozszerzenie struktury asortymentowej ładunków z grupy "inne masowe", z wyspecjalizowanymi terminalami w nowych technologiach przeładunku, zmniejszenie przeładunków węgla oraz wprowadzenie uniwersalizacji w obszarach przeładunkowo-składowych. Nie zagospodarowane tereny w rejonie nabrzeży: Dąbrowieckiego, Kujawskiego powinny być wykorzystane na wyspecjalizowany terminal przeładunkowo-składowy współpracujący z transportem żeglugi śródlądowej (akwen portowy Regalicy). Zakłada się restrukturyzację terenów położonych w rejonie ul. Górnośląskiej (teren pomiędzy basenem Górnośląskim a Parnicą) i budowę specjalistycznego terminalu dla paliw płynnych (gazu w stanie płynnym).

Istniejące struktury produkcyjne przemysłu wykorzystującego dostęp do akwenów portowych, zlokalizowane w paśmie nadodrzańskim, wymagają restrukturyzacji, a niektóre zdekapitalizowane tereny - wymiany zainwestowania. Wiązać się to będzie z nową orientacją w sferze produkcyjnej związaną z przechodzeniem na produkcję półfabrykatów lub produktów gotowych. Restrukturyzacją powinny być objęte tereny Huty Szczecin, Papierni Skolwin, SZNF, rejon nabrzeża Snop, nabrzeża Huk i inne tereny, np. po Stoczni Jachtowej. Przemysł rybołówstwa morskiego należy rozwijać na terenach położonych w rejonie nabrzeża Mak i - w zależności od potrzeb - w części terenu nabrzeża Oko.

Przewidywany dalszy rozwój przemysłu stoczniowego w kierunku tworzenia nowych warunków technicznych i technologicznych o standardach światowych w produkcji statków i zwiększenia asortymentu budowanych jednostek wymagać będzie restrukturyzacji i modyfikacji układów przestrzennych związanych również ze zwiększeniem terenów rozwojowych Stoczni Szczecińskiej S.A. W przemyśle remontu statków przewiduje się dalszą restrukturyzację działalności podstawowej oraz uruchomienie, zarówno w Stoczni Remontowej "Gryfia", jak i Stoczni "Parnica", nowej funkcji produkcyjnej, polegającej na budowie jednostek pływających. Na terenach w granicach administracyjnych portu morskiego oraz poza jego granicami, na terenach przyległych do linii brzegowej Odry Zachodniej (z wyłączeniem rejonu historycznej zabudowy ul. Kolumba), Parnicy, Przekopu Parnickiego (z wyłączeniem brzegu Wyspy Puckiej) i lewego brzegu Regalicy na odcinku od mostu Cłowego do mostu kolejowego przy ul. Autostrada Poznańska - dopuszcza się wyłącznie lokalizacje obiektów wykorzystujących dostęp do akwenu.

W centralnej części portu morskiego w Szczecinie, na jego terenach rozwojowych na Ostrowie Grabowskim, przewiduje się zlokalizowanie nowoczesnego, spełniającego standardy europejskie potencjału przeładunkowo-składowego o najwyższym poziomie technicznym i technologicznym, w szczególności budowę terminalu dla towarów wysoko przetworzonych w kontenerach i w jednostkach ro-ro. Wykształcenie w tym rejonie portu nowej struktury funkcjonalno-przestrzennej dla nowych technologii przeładunkowych w obsłudze statków i ładunków będzie również wymagać zsynchronizowania rozwoju transportu kolejowego i samochodowego w systemach kontenerowych. Przewiduje się wykorzystanie terenu Ostrowa Mieleńskiego na rozwój nowoczesnego przemysłu wymagającego dostępu do akwenu portowego, wprowadzającego nowoczesne technologie w sferze produkcji (uszlachetnianie ładunków, reeksport itp.), wyższą efektywność dostaw asortymentów i rozszerzenie rynku zbytu. Takiej działalności przemysłu będzie sprzyjać rozwinięta forma centrów logistyczno-dystrybucyjnych, polegająca na przetwarzaniu towarów znajdujących się w obrocie portowo-morskim.

Zakłada się sukcesywne przekształcanie terenów części Łasztowni położonych w rejonie nabrzeża Starówka na potrzeby funkcji ogólnomiejskich, koncentrujących obiekty usługowe najwyższej rangi i prestiżu. Przewiduje się zagospodarowanie Wyspy Grodzkiej na cele turystyczno-rekreacyjne i połączenie wyspy z lądem poprzez kanał Duńczyca.

Bardzo ważną sprawą w rozwoju portu i przemysłu portowego oraz innych działalności gospodarki morskiej (np. turystyki) będzie modernizacja Odry i włączenie jej do europejskiego systemu dróg wodnych śródlądowych. Poza terenami portu morskiego, a w bezpośrednim jego sąsiedztwie, przy głównej osi transportowej Odry Zachodniej, zakłada się budowę miejskiego portu rzecznego (teren po dawnej gazowni). Na potrzeby żeglugi śródlądowej mogą być wykorzystane tereny wzdłuż Regalicy i Odry Zachodniej. Przewiduje się lokalizację bazy dyspozycyjno-rozdzielczej, zimowiska dla barek (proponuje się tereny w rejonie Ostrowa Bryneckiego), lokalizację przeładowni przemysłowo-usługowych związanych z obsługą transportem śródlądowym, wykorzystanie nabrzeży i bulwarów nadodrzańskich - po ich renowacji - na nabrzeża obsługujące ruch pasażersko-turystyczny. Przewiduje się rozbudowę dworca morskiego przy ul. Jana z Kolna oraz zlokalizowanie przystani jachtowych (typu marina) w rejonie Kępy Parnickiej, Kanału Zielonego, Wyspy Grodzkiej.

W zakresie infrastruktury transportowej zewnętrznej przewiduje się modernizację i stałe utrzymanie infrastruktury zapewniającej dostęp do portu morskiego od strony wody, tj. toru wodnego Szczecin-Świnoujście na wewnętrznych wodach morskich w porcie Szczecin i toru Szczecin-Świnoujście-Zatoka Pomorska. Projektuje się skomputeryzowany system sterowania ruchem statków na torze wodnym, budowę połączenia drogowego w rejonie Basenu Górniczego, modernizację ciągu ulicznego trasy nadodrzańskiej do północnej granicy miasta. Przewidywana budowa drogowej przeprawy promowej przez Odrę w rejonie Świętej (poza granicami miasta) odegra ważną rolę w zaspokojeniu potrzeb portu w Policach i północnych terenów portowo-przemysłowych Szczecina, umożliwiając przewozy ładunków niebezpiecznych.

Zagospodarowanie Ostrowa Grabowskiego i Ostrowa Mieleńskiego wiąże się z budową połączeń zewnętrznych i wewnątrzportowych w tym rejonie portu. Przewiduje się połączenie centralnych rejonów portu: Łasztowni, Ostrowa Grabowskiego, ul. Hryniewieckiego z ul. Gdańską poprzez budowę połączenia drogowego i rozbudowę kolejowego z przeprawą przez Parnicę. Celem połączenia terenów rozwojowych Ostrowa Mieleńskiego zakłada się budowę mostu zwodzonego przez Duńczycę i budowę drogi poprzez Ostrów Grabowski. Przewidywana budowa nowych powiązań komunikacyjnych portu szczecińskiego z układem autostrad poprawi połączenia z zapleczem gospodarczym, głównie w relacji północ-południe.

Przewiduje się zlokalizowanie w rejonie przewężenia wyspy Radolin i Przesmyku Orlego oraz w środkowej części wyspy Dębina pola refulacyjnego urobku, obojętnego dla środowiska.