Pomniki i tablice w Szczecinie

Pomnik wzniesiony w 1962 r. dla upamiętnienia żołnierzy polskich i radzieckich poległych
w 1945 r., w czasie walk o wyzwolenie wschodnich dzielnic Szczecina. Pomnik usytuowany jest w centrum Dąbia, przy głównej drodze komunikacyjnej (ul. E. Gierczak), pośrodku rozległego plateau (wyłożonego płytami granitu), poprzedzonego regularnie rozplanowanym i zadbanym skwerem (z rabatami kwietnymi, trawnikami, stylowymi ławkami i ustawionymi przy nich stolikami szachowymi). Skwer jest obrzeżnie obsadzony lipami. Przed 1945 r. w miejscu tym posadowiony był ratusz miasta Dąbia (obecnie nie istniejący), a przed nim znajdował się pomnik figuralny poświęcony poległym w I wojnie światowej żołnierzom niemieckim. Pomnik autorstwa Krystyny Trzeciak i Mieczysława Weltera.
Pomnik tworzy dominantę wertykalną, akcentując oś środkową całości założenia przestrzennego. Ma formę postumentu (o kwadratowym przekroju) z betonu, obłożonego stalowymi płytami nierdzewnymi (szer. × gł.: 107 × 71; wys. ok. 700 cm), w którym - dzięki uskokowemu zawężeniu bryły części frontowej (w połowie wysokości) oraz wyodrębnieniu niszy w jej części tylnej (u dołu) - powstało miejsce na wkomponowanie dwóch całopostaciowych figur żołnierzy (ponadnaturalnej wysokości). Rzeźby wykonane są ze sztucznego kamieni, konstrukcja żelbetowa, wys. ok. 200 cm. Rzeźby zakomponowane podobnie, o sumarycznie oddanych sylwetach, przy czym tylna bardziej schematyczna, z uproszczonym wykończeniem. Ustawione w statycznych, frontalnych pozach, z ramionami zgiętymi w łokciach przed sobą i dłońmi zaciśniętymi na lufach karabinów, których kolby oparte są o podłoże, pomiędzy nogami postaci żołnierzy. Umundurowanie złożone z długiego płaszcza, spiętego w pasie, o swobodnie układających się fałdach, na głowach hełmy bojowe, przesłaniające czoło oraz boczną część głowy, twarze młode o spokojnym, surowym obliczu (rysy niezindywidualizowane). Postument nie zawiera inskrypcji. Postument boczny: murowany, obłożony płytami granitowymi (szer. × wys. × gł.; 141 × 54 × 24 cm).
Przed pomnikiem, ustawiony jest niewysoki postument uzupełniający kompozycję pomnikową (przesunięty ku bocznej krawędzi plateau). Zawiera odlaną w brązie tablicę (wymiar: 98 × 24 cm) inskrypcyjną: ”Poległym w Walce o Wyzwolenie Dąbia”. Pierwotnie ponad inskrypcją umieszczona była gwiazda, a poniżej data ”1945” (na podstawie zdjęcia z lat 80-tych XX w.)
Postument w dobrym stanie, z nowym obłożeniem płytowym, wcześniej: okładzina prawdopodobnie ceramiczna (na podstawie zdjęcia archiwalnego). Na dolnej powierzchni płyt współczesne dewaloryzujące napisy i rysunki. Rzeźby w złym stanie technicznym z wyraźnymi ubytkami, wykruszeniami i spękaniami zewnętrznej powłoki betonowej, fragmentami odsłonięte zbrojenie z widocznymi rdzawymi zaciekami. Na kamieniu widoczne też ślady korozji biologicznej.