Cmentarz Centralny, pomnik - KWATERA JEŃCÓW BELGIJSKICH I POLSKICH Z LAT 1939-1945, Sławomir i Jakub Lewińscy,
Pomnik poświęcony jeńcom belgijskim i polskim z lat 1939-1945 – Cmentarz Centralny, przy al. Kasztanowej, na terenie Kwatery jeńców belgijskich i polskich. Wykonany z polerowanego granitu w 1978 r., według projektu Sławomira i Jakuba Lewińskich. Składa się z trzech tablic, z których każda posiada inskrypcję wykutą w obrębie zaczernionego pola (relief płaski, litery o majuskułowym wykroju). Na pionowej płycie (wys. 158 cm x szer. 91 cm x gł. 17 cm) widoczna inskrypcja identyfikująca kwaterę: „KWATERA/ JEŃCÓW/ BELGIJSKICH/ I POLSKICH/ Z LAT 1939-45”. Tuż przed nią umieszczone płasko na gruncie dwie kolejne płyty, zawierające wykazy poległych jeńców. Na tablicy z lewej strony (ułożona pionowo, wys. 158 cm x szer. 91 cm x gł. 17 cm) widoczne nazwiska: „BASTIE MARCELIN/ BRIHAY HECTOR/ CLEMENT VICTOR/ DELHEZ LUCIEN/ DEKOSTER FRANCOIS/ DEPLACE GEORGES/ D’HEUR GEORGES/ HUT MICHEL/ HUYBRECHTS ANTOINE/ ILSBROECKX PIERRE/ JANSSENS AUGUSTE/ LACROIX MARCEL/ LAMBERT HENRI/ LAMBRETTE JEAN/ LEONARD ANDRE/ MAES EMILE/ MATNEYS ARILLE/ MEUBUS MICHEL/ MEULEMANS VITAL/ PEETERS PIERRE/ GOFFINET ADOLPHE/ THIRION HENRI”. Na tablicy z prawej strony (ułożona poziomo, wys. 106 cm x szer. 180 cm x gł. 7 cm) widoczna dalsza część nazwisk, wykutych w dwóch szeregach. W pierwszym: „PHILIPPART ADDRE/ PHILIPS CHARLES/ PIERARD MARCEL/ RENAUX JOSEPH/ RUELENS ROGER/ SCHWEERTS ROGER/ TYTGAT LOUIS/ WITTEMBERG LEON/ VAN CAMP HENRI/ VANDEREYKEN ROBERT”, w drugim: „VANDERWINCKEL ADRIEN/ VERHOFSTE LEON/ VERMAELEN PIERRE/ CHMIEL FRIEDMAN/ DREWA PAWEŁ/ LAMLEWSKI AMANDUS/ ROBEN ANTONI/ SIREK JAN/ TESSMER STANISŁAW”. Kompozycja artystyczna całości kształtowana w estetyce prostoty czystych form geometrycznych (także w formie liternictwa). Brak dodatkowych akcentów dekoracyjnych pozwolił uzyskać efekt harmonijnego zrównoważenia pionów i poziomów. – Kwatera jeńców belgijskich i polskich wydzielona w części północnej Cmentarza Centralnego, w obrębie kwater grzebalnych, w bliskim sąsiedztwie Krzyża Żelaznego. Urządzona w części dawnego cmentarza wojennego (dla żołnierzy niemieckich poległych w czasie I wojny światowej). Mieści szczątki jeńców wojennych – 33 Belgów i 6 Polaków, zmarłych w latach 1940–1945 w nieznanych okolicznościach. Założona na prostokątnym rzucie, z obrzeżnym obsadzeniem niskimi iglakami. Mogiły jenieckie – zbiorcze, zakomponowane w kulisowym układzie szeregowym (w obrębie trawiastego placu) w formie czterech regularnych, prostokątnych kwater ziemnych z obsadzeniem dekoracyjnymi krzewami. Wszystkie ujęte krawężnikowym obramieniem, u wezgłowia umieszczone granitowe krzyże łacińskie, bez tabliczek imiennych i symboli wojskowych. Na kilku krzyżach współcześnie dodane tabliczki i emblematy narodowe. Obiekt utrzymany w dobrym stanie, pod stałą opieką służb cmentarnych.
|
