Pomniki i tablice w Szczecinie

Bogusław X i Anna Jagiellonka., Leonia Chmielnik, Anna Paszkiewicz, 1974r.

Przy Zamku Książąt Pomorskich od strony ulicy Korsarzy stoi pomnik wykonany z dziesięciu brył kamienia. Waga ok. 22 tony. Odsłonięty 22 lipca 1974 r. w trzydziestą rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN. Projekt i realizacja – Leonia Chmielnik i Anna Paszkiewicz. Inicjatorem powstania monumentu były władze miasta. W 1970 r. ogłosiły konkurs na wykonanie przez szczecińskich rzeźbiarzy modelu pomnika księcia Bogusława X i Anny Jagiellonki. Nagrodą w tym konkursie miała być realizacja zwycięskiego projektu. Z nadesłanych prac zespół jurorów wybrał ostatecznie dwa modele, autorstwa Leonii Chmielnik i Anny Paszkiewicz, którym przyznano ex aeqvo pierwsze miejsce. Decyzją jury obie panie zostały zobligowane do wykonania jeszcze jednego, wspólnego projektu, który po uwzględnieniu uwag komisji, miał zostać zrealizowany. Według jury Anna Jagiellonka, będąca córką Kazimierza Jagiellończyka, króla Polski, ze względu na swoje pochodzenie nie mogła być przedstawiona jako osoba niższa wzrostem, aniżeli książę Bogusław X. Pomimo szybkiego wykonania nowego modelu, na decyzję o realizacji monumentu artystki musiały czekać ponad dwa lata. Prace nad nim rozpoczęły dopiero w 1973 r. Przedstawia dwie historyczne postacie stojące obok siebie: z lewej Bogusław X, z prawej Anna Jagiellonka. Królewna ubrana w długą, sięgającą do ziemi jednoczęściową suknię. Umiejscowiona stopień wyżej, aniżeli współmałżonek. Książę zrównany wzrostem z Anną Jagiellonką, ukazany w szatach królewskich, spiętych pasem. Na ramionach władcy długi, opadający do ziemi płaszcz. Głowa przyozdobiona płaskim nakryciem. Na piersi zwieszony łańcuch z medalionem, będący oznaką książęcej godności. Na frontowej ścianie cokołu wykuty napis: „BOGUSŁAW X/ ANNA JAGIELLONKA/ 1491”. Wskutek nieudolnej próby oczyszczenia pomnika, przeprowadzonej ok. 2000 r., częściowemu rozmyciu uległa faktura rzeźby. –Bogusław X Wielki ur. 28 lub 29.05.1454 r., prawdopodobnie w Słupsku, zm. 5.10.1523 r. w Szczecinie. Od 1474 r. książę słupski. Po śmierci stryja Władysława X, 17.12.1478 r., książę całego Pomorza Zachodniego ze stolicą w Szczecinie. W 1491 r., poślubił córkę polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka, Annę Jagiellonkę. Pochowany w kościele zamkowym św. Ottona w Szczecinie.