Pomniki i tablice w Szczecinie

Pomnik Pamięci Sybiraków – Cmentarz Centralny, na prawo od bramy głównej, przy al. Okólnej. Pomnik w formie rozbudowanej kompozycji, wykonany według projektu koszalińskich architektów: Krzysztofa Adamca i Joanny Haśnik-Adamiec. Wystawiony z inicjatywy Sybiraków województwa szczecińskiego, odsłonięty 17 września 1994 r. w 55 rocznicę agresji ZSRR na wschodnie terytoria Rzeczpospolitej. Składa się z kilku elementów. Od lewej widoczny głaz narzutowy z brązową tablicą z inskrypcją: „1768-1940-1952/ PAMIĘCI TYCH, KTÓ-/ RZY Z TAJGI SYBIRU/ ŁAGRÓW PÓŁNOCY, STEPÓW KAZACHSTANU/ NIE POWRÓCILI NA ZIEMIĘ/ OJCZYSTĄ/ SYBIRACY WOJ. SZCZECIŃSKIEGO”. Dalsze części pomnika obrazują - w sposób nieco dosłowny – dramat zsyłek na Sybir. Tor kolejowy (długości 990 cm) ułożony na betonowych podkładach spoczywających na kamiennym bruku przypomina o transportach wywożących więźniów w bezkresne przestrzenie euroazjatyckiego kontynentu. Obok toru ustawione granitowe słupki z symbolami różnych religii, które wyznawali represjonowani. Najwyższy ze słupków ma formę krzyża łacińskiego. Na jego powierzchni, w miejscu skrzyżowania ramion, zawieszone godło Związku Sybiraków, poniżej lata kolejnych zsyłek: „1768, 1795, 1830, 1863, 1905, 1939, 1940, 1944, 1946, 1953”. Z prawej strony, na szerokim, ceglanym murze umieszczono tabliczki z nazwiskami tych, którzy nie mają swoich grobów. Obiekt utrzymany w dobrym stanie, pod stałą opieką służb cmentarnych.